Ασκοσφαίρωση (CHALK BROOD) (Κιμωλίαση ή ασβεστώδης γόνος ή γυψίαση)

Η ασκοσφαίρωση είναι μια ασθένεια του γόνου των μελισσών. Οφείλεται στο μύκητα Ascosphaera apis, που προσβάλει το γόνο στις αρχές της ζωής του, μετατρέποντας τον σε μια αφυδατωμένη μούμια, που μοιάζει με στεγνό γύψο. Εξου και τα ονόματα ασβεστίαση κλπ.

Οι εργάτριες βγάζουν απο την κυψέλη τους νεκρούς γόνους, τους οποίους στοιβάζουν μπροστά στην είσοδο, ειδοποιώντας ουσιαστικά και το μελισσοκόμο οτι κάτι συμβαίνει.

Ασκοσφαίρωση (CHALK BROOD) (Κιμωλίαση ή ασβεστώδης γόνος ή γυψίαση)

(νεκρές προνύμφες, νεκρά βαρρόα, τριμμένο κερί και κομάτια γύρης -μάρτυρες μιας αποτυχημένης τροφοδοσίας που έκανα. Όλα αυτά συνθέτουν το σκηνικό του πάτου στην μολυσμένη κυψέλη)

Ο νεκρός γόνος μπορεί να περιλαμβάνει λευκές και μαυρες “μούμιες” προνυμφών. Οι προνύμφες με το σκούρο χρώμα, είναι αυτές που μπορούν να μεταδώσουν την ασθένεια αφού έχουν τα σπόρια του μύκητα.

Ασκοσφαίρωση (CHALK BROOD) (Κιμωλίαση ή ασβεστώδης γόνος ή γυψίαση)

Ασκοσφαίρωση (CHALK BROOD) (Κιμωλίαση ή ασβεστώδης γόνος ή γυψίαση)

Τα σποριά του μύκητα παραμένουν ανθεκτικά για χρόνια, πράγμα που σημαίνει οτι αν θέλουμε να είμαστε σίγουροι οτι δεν θα μεταδώσουμε την ασθένεια, θα πρέπει να δουλέψει πολύ το φλόγιστρο, τόσο σε εξοπλισμό, όσο και στις νεκρές προνύμφες.

Όταν πριν από οκτώ χρόνια έφτιαξα αυτό το blog, ένα μελίσσι μου, προσεβλήθη από την ασθένεια. Το συγκεκριμένο μελίσσι, ήταν στο σπίτι μου, οπότε είχα την ευκολία να παρακολουθώ καθημερινά. Οι φωτογραφίες που έβγαλα δεν ήταν πολύ καλές για να τις ανεβάσω και να γράψω σχετικά, αλλά φαντάστηκα οτι με τον καιρό θα έχω την ατυχία να τις ξαναφωτογραφίσω, ειδικά αφού δεν είχα ιδέα πως για το πως μπορούσα να αντιμετωπίσω το πρόβλημα.

Όποιον και να ρώτησα τότε, δεν είχε να μου προτείνει συγκεκριμένη θεραπεία, αλλά αντίμετρα, τα οποία μάλιστα μπορούσα να τα σκεφτώ και μόνος μου. Έτσι άρχισα να ταΐζω με σιρόπι το μελίσσι με στόχο να κάνω τη μαμά να γεννά περισσότερο για να ισορροπούμε τον πληθυσμό που χάναμε. Παράλληλα σε καθημερινή βάση, άλλαζα τον κινητό πυθμένα της κυψέλης, τον απολύμανα με το φλόγιστρο, απομάκρυνα και κατέστρεφα όλες τις νεκρές προνύμφες. Το μελίσσι ορθοπόδησε σύντομα και όλα τελείωσαν καλά.

Οκτώ χρόνια μετά, ασκοσφαίρωση δεν ξαναέπαθα κι έτσι δεν έγραψα ποτέ για αυτή (ελλείψει και φωτογραφικού υλικού).  Η κατηγορία λοιπόν ” ασθένεις – εχθροί” , δεν εμπλουτίστηκε. Αυτές τις μέρες όμως,  είχα ένα δυσάρεστο reunion με την ασθένεια. Ένα μελίσσι μου έχει ασκοφαίρωση σε μικρό βαθμό. Η τακτική πάλι η ίδια αλλά δυστυχώς η απόσταση δεν μου επιτρέπει καθημερινό καθάρισμα ή τάισμα. Μια πιθανή ακραία λύση αν αυτό συνεχιστεί είναι να αφαιρέσω τελείως τον πάτο για λίγες μέρες, όπως μου είχε πει ένας φίλος παλιότερα και να αφήσω την κυψέλη να πατά πάνω σε τσιμεντόλιθους. Μάλλον όμως δεν θα το κάνω γιατί μια πιθανή λεηλασία θα μεταδώσει την ασθένεια και αλλού.

Υπάρχουν κάποια αυτοσχέδια σκευάσματα για τη θεραπεία, τίποτα όμως δεν είναι εγκεκριμένο στην Ελλάδα. Θεραπείες με θυμόλη έδειξαν στο παρελθόν οτι μπορούν να έχουν μια λογική, αλλά τελικά το μελίσσι μάλλον αυτοθεραπεύετε, πράγμα που μπορούν να επιβεβαιώσουν και όλοι οι πάσχοντες που δεν έκαναν ουσιαστικά τίποτε περισσότερο απο το να καθαρίζουν τον νεκρό γόνο.

Μιλήσα χτες με έναν φίλο που μου πρότεινε θεραπεία της ασκοσφαίρωσης με μπανάνα, όπως κάνουν λέει και στη μακρινή Αυστραλία. Για να τον βοηθίσω του έδειξα τις ακόλουθες φωτογραφίες, μετρήσαμε μαζί τα πόδια και είδαμε οτι δεν βγαίνει νόημα και ότι πρόκειται για διαφορετικά ζώα.

Μέλισσα η κοινή Apis Mellifera L.

Χιμπαντζής ο κοινός, Pan troglodytes

Επειδή δεν τον έπεισα όμως, (ίσως τον μπέρδεψαν οι τρίχες) του παρέθεσα και το site του Υπουργείου Γεωργίας, Αλιείας και Δασών της Αυστραλίας που οι εκεί επιστήμονες έχουν τις ίδιες απόψεις με τους Έλληνες.

Για να δει κάποιος αποτέλεσμα στη ασκοσαφαίρωση, πρέπει να φροντίσει να έχει καλό αερισμό στην κυψέλη. Να μην υπάρχει υγρασία στο εσωτερικό της και ιδανικά στην περιοχή. Να κρατά την βασίλισσα σε εγρήγορση για να γεννά (με διεγερτικές τροφοδοσίες) αλλά και να έχει εξασφαλίσει οτι υπάρχει τροφικό απόθεμα ώστε να ταιστει ο νέος γόνος.
Κυρίως όμως πρέπει να απομακρύνει τον μολυσμένο γόνο.

Ασκοσφαίρωση (CHALK BROOD) (Κιμωλίαση ή ασβεστώδης γόνος ή γυψίαση)

(οι μέλισσες είναι λίγο τεμπέλες στον καθάρισμό απο τα θύματα της ασκοσφαίρωσης. Ακόμα όμως και όταν καθαρίζουν εύκολα κάποια θα μείνουν στην είσοδο και ειδικά αν φρακάρουν όπως το εικονιζόμενο, δύσκολα θα ασχοληθούν για να το απομακρύνουν.)

Για τον γόνο αυτό δεν ενδιαφέρονται ούτε οι αδηφάγες σφήκες, που φέτος είχαν την τιμητική τους. Στη φώτο την βλέπουμε να τρώει μια νεκρή μέλισα, αδιαφορόντας για τον μαύρο, ξερό νεκρό γόνο.

Ασκοσφαίρωση (CHALK BROOD) (Κιμωλίαση ή ασβεστώδης γόνος ή γυψίαση)

Πηγες / σχετικά links:

Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής (ΕΦΠ)

beekeepers.amazingbees.com.au μπανάνα και ασκοφαίρωση στην Αυστραλία

Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Δασών της Αυστραλίας

Kαταγεγραμμένες θεραπείες και η μικρή αποτελεσματικότητα τους (πλην θυμόλης με τις δυσκολίες της όμως)

θυμόλη στο εξωτερικό (apiguard)

8349 8679 9612 9421 9403 9414