Το κόκκινο σκαθάρι του Φοίνικα

Τα τελευταία χρόνια γινόμαστε ολοένα και περισσότερο μάρτυρες της καταστροφής των φοινικόδεντρων στις γειτονιές μας. Ο λόγος για τον οποίο γράφω γιαυτό είναι γιατί έχουμε όλοι την τάση να ζούμε σε ένα μικρόκοσμο και δεν μας απασχολεί τίποτα, εκτός αν συμβαίνει ακριβώς κάτω από τη μύτη μας, για να μην πω μέσα της. Αν δεν είχαμε φοίνικα που προσβλήθηκε στο στενό μας περιβάλλον, δεν θα μαθαίναμε πότε για αυτό. (ίσως βέβαια αυτο να είναι και λογικό)

Είναι όμως ένα σημαντικό και υπαρκτό πρόβλημα, είτε το γνωρίζουμε, είτε όχι, συμβαίνει ΤΩΡΑ (και αρκετά νωρίτερα) και είναι εξαιρετικά ζημιογόνο σε περιβαντολογικό επίπεδο. Για το αισθητικό, λυπάμαι αλλά θα αδιαφορήσω πλήρως, γιατί τα υπόλοιπα στην παρούσα φάση είναι πολύ πιο σοβαρά.

Red Palm Weevil ή Asian palm weevil ή Rhynchophorus ferrugineus ή beetle of Palms ή κόκκινο ρυγχωτό σκαθάρι ήκόκκινος ρυγχωτός κάνθαρος.

Δυστυχώς, αν και δε μου αρέσει να γράφω μεγάλα κείμενα, θα πρέπει να το κάνω, γιατί είναι μεγάλο θέμα. Θα ήμουν πολύ ικανοποιημένος αν κάποιος το διάβαζε μέχρι τέλους και μάθαινε κάτι από εδώ. Δεν είμαι γεωπόνος και δεν μπορώ να είμαι κάθετος σε αυτά που λέω, μπορεί να υπάρξουν και λάθη, όμως μερικά πράγματα είναι ξεκάθαρα.

ΤΙ είναι το κόκκινο σκαθάρι: Είναι ένα εντυπωσιακό,πανέμορφο κόκκινο σκαθάρι,  που μπορεί να φτάσει τα 5 εκατοστά μήκος (συνήθως αυτό στην Ελλάδα είναι γύρω στα 3cm) που παρασιτεί στο φοίνικα.

Το κόκκινο σκαθάρι του Φοίνικα

To κόκκινο σκαθάρι του φοίνικα

Έχει εξαιρετικές δυνατότητες πτήσης. Κάθετε στο “στέμμα” το φοίνικα και γεννά τα αυγά του στα πιο τρυφερά και καινούρια φύλλα. Όταν τα αυγά ανοίξουν, οι προνύμφες – σκουλήκια εισέρχονται στο δέντρο και τα κλαδιά και τρέφονται από τους ιστούς του. Το μήκος των στοών που ανοίγουν μπορεί να είναι ως και μερικά μέτρα και η διαδικασία είναι τόσο θορυβώδης που μπορείς να ακούσεις το δέντρο να “τρίζει” από το μάσημα, αν ακουμπήσεις το αυτί σου πάνω του. Κάποια στιγμή οι προνύμφες φτιάχνουν ένα κουκούλι με υλικά από το φοίνικα, μπαίνουν μέσα, μεταμορφώνονται σε σκαθάρι, ανοίγουν το κουκούλι και πετούν προς ανεύρεση συντρόφου για ζευγάρωμα. Στο διάστημα αυτό έχουν προκαλέσει τεράστιες, μη αναστρέψιμες ζημιές στο δέντρο.

Το ενήλικο έντομο προτιμά να γεννήσει σε ένα ήδη προσβεβλημένο δέντρο και κάνει περισσότερα από 200 αυγά…

Αυτά τα πέντε σκαθάρια (αν είναι θηλυκά) μπορεί και να γέννησαν 1000 όμοια τους στο δέντρο που τα βρήκα

Το δεντρό αρχικά χάνει τα κλαδιά με τα φύλλα, αφού αυτά μαραίνονται και πέφτουν κάνοντας το να μοιάζει περισσότερο με ομπρέλα παρά με φοίνικα και μετά το δέντρο μαραίνεται από ρίζα. Όταν τα φύλλα γείρουν είναι ήδη αργά και το δεντρό θα πεθάνει.

Αυτό σημαίνει ότι αν δεν παρακολουθείς τον φοίνικα συχνά, όταν θα σου πει μονός του με την εικόνα του ότι είναι άρρωστος, είναι αργά. Η καταστροφή των δέντρων είναι πλέον αισθητή στους άπειρους φοίνικες στη χώρα μας κι εδώ βάζω έναν αστερίσκο* για μετά. (30.000 υπολογίζονται τα φοινικόδεντρα της Χαλκιδικής)

Βύρωνας Σεπτέμβριος 2012. Τρύπα από προνύμφη του σκαθαριού. Η αντίστροφη μέτρηση για τον φοίνικα ξεκίνησε. Του χρόνου το δέντρο δεν θα υπάρχει

Η επόμενη λογική ερώτηση είναι: που ήταν αυτό το θηρίο τόσον καιρό? Πως επιβίωναν οι φοίνικες παλιότερα? Το κόκκινο ρυγχωτό σκαθάρι προέρχεται από την Ασία. Δεν υπήρχε στη χώρα μας. Είναι έντομο των τροπικών χωρών της ΝΑ Ασίας με πρώτη επίσημη καταγραφή το 1891. Από τότε ως το  1992 που καταγράφηκε στην Αίγυπτο έκανε πολλές στάσεις και ταξίδια. Στη χώρα μας το πρώτο είδαν στην Κρήτη το 2005 και χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα το αποκτούσαμε ούτως ή άλλως, φημολογείται ότι το βάλαμε μόνοι μας στη χώρα, κατά την προετοιμασία του 2004, όταν έγινε μεγάλη και απρόσεκτη εισαγωγή φτηνών φοινικόδεντρων απο την Αίγυπτο, για να διακοσμίσουμε την χώρα εν όψη ολυμπιακών επισκεπτών.

Το σκαθάρι προσβάλει και καταστρέφει περίπου 17 διαφορετικά δέντρα αλλά διαβάζω με ενδιαφέρον εδώ ότι: […] Από τους 4.000 περίπου φοίνικες που έχουν προσβληθεί από το κόκκινο σκαθάρι των φοινικοειδών στην Κρήτη, δύο ανήκουν στο είδος Washingtonia robusta, δύο στον ενδημικό φοίνικα, P.theophrasti, μικρής ηλικίας ύψους 1 μέτρου και οι υπόλοιποι ανήκουν στο φοίνικα των Καναρίων Phoenix canariensis […] και ας το κρατήσουμε κι αυτό για τον αστερίσκο που ανέφερα πριν.

το κόκκινο σκαθάρι του φοίνικα , Red Palm Weevil ή Asian palm weevil ή Rhynchophorus ferrugineus ή beetle of Palms ή κόκκινο ρυγχωτό σκαθάρι ήκόκκινος ρυγχωτός κάνθαρος.

το κόκκινο σκαθάρι του φοίνικα , Red Palm Weevil ή Asian palm weevil ή Rhynchophorus ferrugineus ή beetle of Palms ή κόκκινο ρυγχωτό σκαθάρι ήκόκκινος ρυγχωτός κάνθαρος.

το κόκκινο σκαθάρι του φοίνικα , Red Palm Weevil ή Asian palm weevil ή Rhynchophorus ferrugineus ή beetle of Palms ή κόκκινο ρυγχωτό σκαθάρι ήκόκκινος ρυγχωτός κάνθαρος.

Φοίνικας στο πάρκο Στρατού στην Αττική, προσπαθεί να διασωθεί από την προσβολή από το σκαθάρι

update 31.3.2014: Να πως είναι είναι σήμερα αυτός ο φοίνικας… προφανώς δεν σώθηκε ποτέ

IMG_6584