Φωκίδα (νεος τίτλος NAI είμαι αρκούδα και δεν ντρεπομαι!)

Λοιπόν καμία φορά νοιώθω "άβολα". Κατηγορώ τον εαυτό μου και λέω ότι είμαι απρόσεκτος. Απο την άλλη πάλι δεν βλέπω και το λογο να σκάω. Οι μέλισσες είναι το χόμπυ μου (εχω κι άλλα, αλλά αυτό είναι το πιο αγαπημένο μου.)
Δεν θα τις αφήσω να με αγχώσουν ή να με στεναχωρήσουν. Απρόσεκτος ναί! Aπρόσεκτος και αρκούδα όταν πρέπει. Τι λέω? Αυτό είναι το post που μόλις ετοιμαζόμουν να ανεβάσω και το ανεβάζω ως είχε, με μια μικρή προσθήκη στο τέλος και τούτη την παράγραφο στην αρχή.
Θα έγραφα λοιπόν:

Το τριήμερο ήμουν στο χωριό. Εκεί η άνοιξη φτάνει σαφώς αργότερα απο οτι εδώ. Εφτασε όμως κι εκεί και μάλιστα δυναμικά. Θυμίζω οτι τα μελίσσια του χωριού είναι μέρος του φανταστικού πειράματος που λέγεται Φωκίδα project. Mε απλά λόγια είναι εγκαταλειμμένα εκεί και περιμένουμε να δούμε πως μπορουν να εξελιχθούν - επιβιώσουν με μηδαμινή φροντίδα.

Αθλος! Μετά απο σχεδόν δυο χρόνια έκανα τα πεντάρακια δεκαράκια! Θα τρίζουν τα κόκαλα του παππού μου, που στον ίδιο χώρο διατηρούσε κανονικό μελισσοκήπι. Το θέμα είναι οτι αν κρίνω και απο το πόσα post εχω κάνει σχετικά, πρέπει να έχω πάει στα μελισσάκια αυτα καμια 10αρια φορές όλες κι ολες.

Νομίζω πια ότι μπορώ να πώ με ασφάλεια οτι δεν με χρειάζονται για να επιβιώσουν αλλα και να αναπτυχθούν. Με ασφάλεια όμως μπορώ να πώ οτι δεν θα πάρουμε και μέλι απο εκεί...
Δεν πειράζει, έχουμε κάτι να ασχολούμαστε. Το τελευταίο άνοιγμα έγινε κάτω απο καλές συνθήκες.

Η περιοχή σφίζει απο νερό. Ο Μόρνος γέμισε και πάλι και τα πάντα είναι πρασινα και ανθισμένα.

Ακόμα και οι βομβίνοι στο διπλανό παράθυρο έχουν κάνει τεράστιες φωλίες.

Τα χορταράκια τίνουν να κλεισουν τις εισόδους αλλα ευτυχώς τα κεραμυδάκια που είχα βάλει καλα κρατουν.

Οι σκεπές δεν αντεξαν τα χιόνια και το χρώμα τους χάλασε (του χρόνου ίσως τις ενισχύσω με λαμαρίνα). Τα μελίσσια απιστευτα ήρεμα και με αρκετό πληθυσμό και όρεξη ώστε να δεχτουν και απο δυο αχτιστα πλαισίακια (αν όλα πάνε καλά θα παώ σε κανα δυο εβδομάδες να σηκώσω πατώματα)

Όμως και στα δυο βρήκα βασιλικά κελία.
Υπήρχαν 7- 8 νομίζω σε καθε κυψέλη. Ηταν τακτοποιημένα στο κάτω μέρος του πλαισίου και όχι πανικόβλητα αριστερα δεξια, αρα ηταν μαλλον σμηνουργίας και όχι βεβιασμένων κινησεων. Ελα όμως που αρκετά ήταν ανοιχτά. Αρα?
Βγηκε βασίλισσα? Και που ήταν? Η άλλη γιατί εμεινε κλειστή και δεν την πείραξε κανεις? Και τα δυο μελίσσια είχαν απο λίγο σφραγισμένο γόνο.Και τα δύο είχαν αρκετό πλυθυσμό. Και τα δυο είχαν αρχίσει να βάζουν μελακι και εμοιαζαν ευτυχέστατα.

Πήρα λοιπόν την αποφαση! Ειμαι 300 χιλιόμετρα μακρια απο τα πολλά μου μελίσσια. Δεν έχω εξοπλισμό παρα μόνο ένα άδειο πενταράκι. Ειμαι ήρεμος και περνάω καλα, γιατί είμαι σε διακοπές. Τα μελισσια μοιάζουν να ειναι καλα απλά δεν έχω καταλαβει τι ετοιμάζουν. Σε ενα απο τα χωρίσματα που είχα βάλει έχουν αφήσει λίγη κερήθρα με ελάχιστο μελι...

Οκ... τα κλεινω, ας κανουν οτι θέλουν! Παω να μασουλησω το κερακι να δώ αν είναι καλό το μελι που μαζευουν... δεν ξέρω αν το εχω ξαναγράψει αλλα σίγουρα το έχω πει σε φίλους. Καμία φορα εχει πιο πολυ πλακα να κάνεις την Αρκούδα* παρά το μελισσοκομο. Ας φάμε τα μελια και βλέπουμε
Καλο μηνα σε ολους!

(νομίζω η Ελισάβετ έβγαλε κανα δυο καλές φωτογραφίες απο τις μέλισσες) αν ναι θα τις ανεβάσω σύντομα).

Κάπως έτσι θα έκλεινα μέχρι που τώρα που περιεργαζόμουν τις φωτογραφίες, είδα και τη βασίλισσα που δεν εβρισκα εκει! Ισχύει η ευχή:

Καλο μηνα σε ολους!

Tι βρίσκει κανείς στην ταράτσα...

Η χρησιμότητα ενός καθαρού χώρου μπροστά από την κυψέλη, είναι ένα θέμα που έχω ήδη θίξει. Η καθαρή είσοδος είναι καθρέφτης του μελισσιού.

Εδώ και αρκετές μέρες βρίσκω αρκετές νεκρές μέλισσες μπροστά από μια συγκεκριμένη κυψέλη. Υπολογίζω καμία 20αρια την ημέρα. Αν αφαιρέσουμε και διάφορες που τις παίρνει ο αέρας, άλλες που τις παίρνουν άλλα έντομα και κυρίως αυτές που τις πετούν οι ζωντανές μέλισσες αρκετά μακριά από την κυψέλη, μιλάμε για πολύ μεγαλύτερο αριθμό. (κακά νούμερα είναι αυτά)

Δεν μπορώ να βρω κάποιο προφανή λόγο. Δεν ξέρω και τι να κοιτάξω. Δεν είμαι καν σίγουρος ότι δεν οφείλεται σε βαρρόα καθώς έχω δει και δυο μέλισσες με όλα τα χαρακτηριστικά της προσβολής.

'Ομως όλες οι άλλες νεκρές, είναι αρτιμελέστατες. (η προσβολή από το παράσιτο βαρρόα, δημιουργεί πεδίο δράσης για μικρόβια που αφήνουν χαρακτηριστικά σημάδια ατροφίας στις νεκρες μέλισσες, όπως κακοσχηματισμένα φτερά κλπ, οπότε είναι εύκολο να διαγνώσεις από τι πέθαναν)

Απο την άλλη το μελισσάκι πάει καλα και αναπτύσεται ικανοποιητικά. Βεβαια μετα το σκ άλλαξα γνώμη γιατι βλέπω οτι τα υπόλοιπα αναπτύσονται ικανοποιητικότερα... οποτε δεν ξέρω τι να υποθέσω.
Προς το παρόν παρακολουθώ το χώρο μπροστά απο το μελίσσι, για να δώ τι μου βγάζει κάθε μέρα.

Σήμερα το απόγευμα βρήκα πάλι κάποιες νεκρές. Εργάτριες, κηφήνες ..μια βασίλισσα...
Φυσιολογικά πράγματα δηλαδή...(!)

Το πήρα ψύχραιμα (δεν είναι πολύ ωραίο να βρίσκεις μια νεκρή βασίλισσα αφού είναι μοναδική σε κάθε κυψέλη) και νομίζω έχω τη λύση. Θα ξέρω καλύτερα μόλις επιθεωρήσω τα μελίσσια, αλλά θα εκτιμούσα μια επιβεβαίωση της θεωρίας μου για να κοιμηθώ λίγο πιο ήσυχα απόψε.

Στον ίδιο χώρο έχει 2 παραφυάδες που όπως τα έχω υπολογίσει το αργότερο την Κυριακή θα έβγαζαν νεα βασίλισσα και δυο παραφυάδες που έκοψα από μελίσσι έτοιμο να σμηνουργίσει. Εχουν δηλαδή μέσα έτοιμα, κλειστα βασιλικά κελιά, τα όποια έχω βάσιμες υποψίες οτι άνοιξαν επίσης την Κυριακή.

Λέω λοιπόν οτι η άτυχη βασίλισσα που βρήκα, είναι μια νεαρή η οποία βγήκε δεύτερη. Η πρώτη και κατα κάποια λεπτά γηραιότερη βασίλισσα φρόντισε να την ξεπαστρέψει κι έτσι βρήκα εγώ το πτωμα της. Μια επιθεώρηση σε δυο τρεις μέρες ελίζω να με πείσει.

πειράματα κι επαναλήψεις

Την Καθαρά Δευτέρα πήγα στα μελισσία της Ερετριας. Η εικόνα καλή.

Ενα απ όλα είναι λιγο πιο μαζεμένο (δεν βλέπω όμως το λόγο) και ένα αλλο επιφύλασσε μια δυσάρεστη έκπληξη.

΄Ηταν το πρώτο που άνοιξα. Το πρώτο πλαίσιο που κοιταξα γεμάτο αυγά ημέρας! Το μελίσσι είχε και πολλά κλειστά κηφηνοκελια, λες και ετοιμάζει στρατούς απο μνηστήρες να γονιμοποιήσουν τις νέες ανοιξιάτικες βασίλισες. Και μελάκι έιχε και μέσα έξω οι εργατριες και ζωή. Καμάρωνα εγώ για την προκοπή και πάω να φέρω τη φωτογραφική.

Εκεί γίνετε η μοιραία καλύτερη παρατήρηση. Αυγα. Πολλα αυγα.

Ενα, δυο και τρια σε κάθε κελι... Μεγάλη επιτυχία όπως και πέρσι, ακριβώς τετοιες μέρες!

Τα λέω πιο αναλυτικά στο περσινό post ας τα πω συνοπτικά και τώρα. Οταν το μελίσσι δέν έχει βασίλισσα για πολυ καιρό, όταν ειναι αμετάκλητα ορφανό, οι εργάτριες μπαινουν σε μια λανθάνουσα κατάσταση και ξεκινούν μια αρρωστημένη γέννα στα κελια.

Επειδή το blog καποιες φορες δεν γίνετε κατανοητό στους μη μυημένους στη μελισσοκομία, για βοήθεια παραθέτω και τα σχετικά link
Βασίλισσα / εργάτρια / κηφήνας /το μελίσσι / Διπλά αυγά

Το μελίσσι είναι άμοιρο. Λογικά έπρεπε να το διαλύσω και να τινάξω τα πλαίσια με τις αρρενοτόκες μέλισσες καπου πιο δίπλα. Ο πληθυσμός όμως ήταν αξιόλογα μεγάλος και η διαδικασία της "απολύσεως" ενός μελισσιού δε μου αρέσει ποτέ.
Ετσι πήγα χτες με σκοπό να το ενώσω με κάποιο άλλο. Θυμόμουνα όμως οτι απο παλιότερες συζητήσεις οι συνάδελφοι ειναι εναντίον αυτής της λύσης.

Ετσι κάλεσα σε βοήθεια τον Σπύρο που πάντα έχει την τάση να με ξελασπώνει επιτυχώς με τις συμβουλές και τη συμπαράσταση του.
Μου πρότεινε κάτι που μοιάζει πιο πολύ με πείραμα αλλα μου φάνηκε ενδιαφέρον και θα δούμε πως θα εξελιχθεί. Αφαίρεσα όλα τα πλαίσιά και άφησα μέσα μόνο ένα φύλλο άχτιστη κηρήθρα στη μέση και δυο πλαίσια χωρίς καν κηρήθρα αριστερά, δεξιά.

Αυτό με την κερήθρα θα απασχολήσει τις εργάτριες απο την άσκοπη γέννα. Θα υποχρεωθούν να το χτίσουν γιατι δεν έχουν πλέον φωλια και θα αναλώσουν τον χρόνο τους εκει. Τα άλλα δυο είναι απλα εκεί για να στηρίξουν το αυτοσχέδιο ζαχαροζύμαρο που έβαλα στο πάνω μέρος για να έχουν λίγες προμήθειες τροφής. Αργότερα θα εισαγάγω μια βασίλισσα σε κλουβάκι

Αυτο που με κάνει να αμφισβητώ την επιτυχία του εγχειρήματος είναι.
1 ον δεν ξεκαθαρίσαμε ποτε ειναι το αργότερα...
2 ον οποτε και να είναι εγώ πριν το Σαββατοκύριακο δεν μπορώ να παω...
3 ον που θα βρω βασίλισσα σε κλουβί τέτοιες μέρες?
4 ον εξακολουθεί να με τρωει το χέρι μου να το ενώσω με ενα υγιές (μήπως τώρα μπορώ?)

Αμαν, αμάν, αμάν, σε γενικές γραμμές, μάλλον φωτογραφικό μοντέλο θα καταλήξει κι αυτο το μελίσσι και θα πεθάνει. Κρίμα γιατι πραγματικά είναι πολλές οι εργάτριες.

Kάμερα μέσα στο μελίσι. Η νέα βασίλισα

Οι τελευταίες μέρες δεν μου αφήνουν πολύ ελεύθερο χρόνο. Επιτέλους όμως έκανα μια μικρή επεξεργασία στο video που γύριζα μέσα στην κυψέλη και είναι ετοιμο. Δεν ειναι ακριβώς αυτο που ήθελα να κάνω αλλα καλύπτει το γεγονός.
Είχαμε μείνει στο σημείο που κατέγραφα καθημερινά ένα βασιλικό κελί. Πραγματι λοιπόν κατέγραψα το άνοιγμα του αλλα όχι όπως περίμενα.
Κάποιο άλλο κελί ανοιξε νωρίτερα. Η νεα βασίλισα που γεννήθηκε πέρασε απο όλα τα κλειστα κελια και θανάτωσε ή προσταξε τη θανάτωση όλων των "ανταγωνιστριών" της. Ειναι κατι σαν τον highlander για οσους τον θυμούνται... Πρεπει να μείνει ένας.

Ετσι λοιπόν καταγράφηκε η θανάτωση της μιας βασίλισσας απο την αλλη. όλο το video είναι εδώ.

Επειδή όμως πολλοι με ρώταγαν πως μπορούσαν να δούν τα προηγόυμενα καρέ καρέ, έκανα για το συγκεκριμένο και αυτη την εφαρμογή.

Είναι λίγο βαρύ μέχρι να φορτώσει τις πρώτες εικόνες, αλλα μετά νομίζω παίζει κανονικά.

Με την ευκαιρία του post να πω και πολλους χαιρετισμούς και ευχές για ανάκαμψη στον φίλο μου τον Λάμπρο, που το όμορφο πευκοδάσος τους δοκιμάστηκε απο τις φωτιές προσφατα.

τρείς μέρες λήψη

Είχαμε μείνει στο σημείο που άρχισα να βιντεοσκοπώ το βασιλικό κελί. Στο βιντεο που ακολουθει εχω συνδέσει τις λήψεις 3 ημερών. Οί λήψεις ξεκινούν στις 8 με 9 το πρωί και λογικά κρατούν μεχρι τις 12 με μια το μεσημέρι. Αυτο που έχει ενδιαφέρον ειναι οτι το πρωί οι μέλισσες πανω στο πλαίσιο ειναι πολύ περισσότερες. Προφανως με την πάροδο του χρόνου κάποιες βγαίνουν κι εξω για δουλείες.

Η λήψη αυτή τη φορά ειναι από τα πλάγια.Το βασιλικό κελί είναι περίπου στο κέντρο της λήψης

Σμηνουργία

Υπάρχει μια λάθος αντιμετώπιση του μέσου ανθρώπου προς τη μέλισσα. Νομίζουμε οτι μιλάμε για ενα πλάσμα αυτόνομο, ενα "ζωντανό". Η μέλισσα είναι κάτι σαν "μόριο" η γιγαντιαίο "κύτταρο" αν μου επιτρέπετε αυτος ο χαρακτηρισμός. Το μελισσι ειναι ο οργανισμός ή καλύτερα ο υπεροργανισμός. Κανένα μέλος του σε καμία αριθμητική ποσότητα δεν θα μπορούσε να επιβιώσει χωρίς την συντρόφια των υπολοίπων και μάλιστα σε αρκετα συγκεκριμένες αναλογίες. Αν είχα εκατομμύρια εργάτριες χωρίς βασίλισσα, το μελίσσι δεν θα γεννούσε και θα πέθαινε. Αν ειχα χιλιάδες βασίλισσες και κηφήνες να τις γονιμοποιούν, αλλα δεν ειχα εργάτριες να τις ταΐσουν, παλι θα αφανιζόντουσαν, ενω αν είχα μόνο κηφήνες δεν το συζητάω καν. Στον υπεροργανισμο που λέγεται μελίσσι, για να επιβιώσουν τα μέλη-μέρη του αλλα και αυτός, ιδανικά πρέπει να υπάρχουν μια βασίλισσα, μερικές εκατοντάδες κηφήνες και μερικές χιλιάδες εργατριες. Ενα άθροισμα της τάξεως των 15 χιλιάδων ατόμων θα μας κανει ενα φυσιολογικό, καλό μελισσακι.

Το μελισσακι αυτο θα καταλαμβάνει ενα άλφα χώρο στη φωλιά του και καθώς θα αναπτύσσεται θα χρειαστεί περισσότερο και περισσότερο και μοιραία θα "στριμωχτεί". Τοτε, για ελάχιστο χρόνο η αναλογία πληθυσμού θα αλλάξει. Το μελισσι θα φτιαξει και μια δεύτερη βασίλισσα. Για την ακρίβεια οι εργάτριες θα στήσουν κελιά ικανά να φιλοξενήσουν βασίλισσες και θα εξαναγκάσουν την παλια βασίλισσα με τεχνάσματα να γεννήσει σε αυτά.

Bασιλικό κελί σμηνουργιας. Η προνυμφη μέσα του θα γίνει βασίλισσα.

Ετσι για καποιο χρονο θα συμβιώσει η παλιά βασίλισσα με τις νεαρες κόρες της. Μολις καλυφτεί και το τελευταίο βασιλικό κελί, η παλιά βασίλισσα θα φύγει. Θα αφήσει πίσω τις "αγέννητες" ανώριμες κόρες της και τον μισό περίπου πληθυσμό του μελισσιού.

Θα πάρει μαζι της εργάτριες σε ηλικία αυξημένης κηρογονου ικανότητας, με τις κοιλίες τους γεμάτες με μελι. Θα απομακρυνθουν μερικά μέτρα απο την παλιά φωλιά και θα "πιαστούν" πανω σε ότι βρουν πρόχειρο. Ενα κλαδί, ένα τοίχο... Πάνω σε αυτο θα κάνουν μια σφαίρα, το σμαρι και θα περιμένουν υπομονετικά τις ερευνήτριες που εχουν φυγει προς ανεύρεση ιδανικού χώρου για τη νεα φωλιά.

Αφεσμός που εφυγε απο την κυψέλη και "πιάστηκε" σε κληματαρια.

Αν δεν βρεθεί κατι καλό σε περίπου μια μερα, θα ξεκινήσουν παλι όλες μαζι για να πιαστούν (στρατοπεδεύσουν) λίγο πιο κατω κοκ. Αν οι ανιχνευτές τους βρουν κατι καλο ολες μαζί θα πετάξουν προς την επιλεγμένη τοποθεσία Οι κηρογόνες εργάτριες θα αρχίσουν αμέσως το χτίσιμο των νεων κερηθρων. Μολις τελειώσουν θα αποθηκευσουν σε αυτες το μέλι που ειχαν μεταφέρει μαζί τους.

Στο μεταξύ πίσω στην παλια φωλια η πρώτη νεα βασίλισσα θα ανοιξει το κελι της και θα βγει στον κοσμο σαν ενα ολοκληρωμένο εντομο. Πρωτη της δουλεια θα ειναι να καταστρέψει τα κελια των αδελφών της ώστε να μεινει η μοναδική στη φωλια.

Το μελίσσι εχει πολλαπλασιαστεί!

Αυτη ειναι η φυσιολογική πορεια που ακολουθείται Ετσι διαιωνίζεται το μελισσι. Διασπάται οταν εχει την ευκαιρία σε δυο (καμια φορα και σε περισσοτερα μερη). Αυτο ονομαζεται σμηνουργία. Συνήθως λαμβάνει χώρα την άνοιξη και μάλιστα τον Απρίλιο. Οσο φυσιολογικό και επιτακτικό μοιάζει για το μελισσι, τοσο ειναι κακος μπελας ειναι για τον μελισσοκόμο. Το σμήνος που φευγει απο το μελισσι ονομαζεται αφεσμος ή πιο λαϊκά πουλί. Τα μελίσσια που πουλευουν, οι αφεσμοί, θα ειναι και το θεμα του επομενου post.

Καλό μήνα!

Bασιλικός πολτός 3

Ο πολτός ως πολύτιμο εμπορικό αγαθό δεν θα μπορούσε να αφήσει τους μελισσοκόμους ασυγκίνητους. Πολύ απλά λοιπόν με την πάροδο των ετών, έχουν αναπτυχθεί τεχνικές ώστε να εξαναγκάζουν τις εργάτριες να γεμίζουν με πολτό βασιλικά κελιά, περισσότερα στον αριθμό, αλλά και πιο συχνά απ οτι θα έκαναν στην φύση

Προσωπικά δεν έχω ασχοληθεί με το άθλημα. Αρκούμαι στο να καταναλώνω και να περισυλλέγω (οχι με απόλυτη επιτυχία) τον πολτό απο κελια που καταστρέφω καμία φορα την άνοιξη, για να σταματήσω τις διαδικασίες σμηνουργίας σε ενα μελίσσι. Δεν ειναι εσκεμμένη απόφαση αλλά θέμα ικανοτήτων χρόνου και αναγκών.

Bασιλικό κελί κομμένο, ετοιμο να αφαιρεθει απο μέσα η προνυμφη για να "τρυγηθει"

Σε γενικές γραμμές πάντως η λογική ειναι οτι δημιουργείς τέτοιες συνθήκες σε ενα μελίσσι ώστε να θελει να φτιαξει μια νέα βασίλισσα. Με λίγα λόγια αφαιρείς την παλιά , το "ορφανεύεις" και οι εργάτριες θα σου γεμίσουν μερικά κελιά με πολτό. Ενα αβασίλευτο μελίσσι θα χασει σημαντική δύναμη απο πληθυσμό και συλλογή μελιού μέχρι να φτιάξει μια νέα βασίλισσα. Ο χρόνος ειναι μεγάλος γιατι αυτή, θα πρεπει να γονιμοποιηθεί, να γεννήσει νέα αυγά και τα νεα αυγά να εκκολαπτούν σε νέες εργάτριες.

Οπότε μάλλον θέλεις ενα πιο δυνατό ερέθισμα για να σκοτώσεις τη βασίλισσα σου.

Εισάγουν λοιπόν στην ορφανή κυψέλη ειδικά διαμορφωμένα πλαίσια , τα οποια φέρουν τεχνητά Βασιλικά κελιά στα οποία υπάρχει γόνος που περιμένει να εκτραφεί Οι εργάτριες βλέπουν τα πολλαπλάσια απο αυτα που θα έκαναν κελια και συνεχίζουν κανονικά την εκτροφή τους. Ετσι ο μελισσοκόμος εχει πιο πολλα να τρυγήσει...και προφανώς θα παρει περισσότερο πολτό (Τα κελιά αυτα ειναι μικρά, πλαστικά και συμπληρώνονται με κερι και φτανουν στο επιθυμητό μήκος. "Εμβολιάζονται" με πορνυμφες απο αλλο μελίσσι οπότε ειναι πειρασμός για τις τροφούς εργάτριες οι οποίες τα ταίζουν αμεσως ) (απορφανισμός)Υπάρχουν παραλλαγές στο πως ακολουθεί κάποιος αυτή τη διαδικασία, όπως η μέθοδος Hopkins και Demaree. Οταν και αν ακολουθήσω κάποια ποιο συγκεκριμένα, θα γράψω σχετικά.

Νωπός Bασιλικός πολτός που εχει αφαιρεθει απο το κελί με ξύλινη σπατουλα για να μην αλλοιωθεί.

Ο πολτός διατίθεται στην αγορά με διαφορετικές μορφές, απο νωπός μέχρι και σε σκόνη ή σε χάπια. Οταν μιλάμε για πολτο, μιλάμε πάντα για κάτι που αγοράζετε απο αξιόπιστες πηγές και πάντα σε ψύξη. Η οποια εσφαλμένη κίνηση αλλοιώνει το ευαίσθητο αυτο προϊόν.

Bασιλικός πολτός 2

Νομίζω οτι απο το προηγούμενο post ειναι ξεκάθαρη η ιδιαιτερότητα του πολτού ως τροφή. Επηρεάζει στο 100% την ανάπτυξη και εξέλιξη του εντόμου που τρέφεται απο αυτον. Το θέμα είναι που τον βρίσκουμε για να τον συλλέξουμε.

Ο πολτός βρίσκεται σε καθε κελί που περιέχει προνύμφη για τις δυο πρώτες μέρες της ζωής της. Το σκουληκάκι κυριολεκτικά κολυμπάει σε αυτον. Όμως άντε να υπολογίσεις πια προνύμφη ειναι 2 ημερών και μιλάμε για ελάχιστη ποσότητα σε ενα υπερβολικά μικρό κελί οπότε η συλλογή του, προς το παρόν τουλάχιστον φαντάζει αδύνατη. Κατά την δημιουργία όμως μιας νέας βασίλισσας το κελί που φιλοξενεί την προνύμφη είναι πολύ μεγαλύτερο γιατί και το έντομο που θα βγει από αυτό είναι πολύ πιο μεγάλο.

Βασιλικά κελία... φαινεται πόσο πιο μεγάλα ειναι απο τα κοινά εργατικά

Επίσης το γεγονός οτι η προνύμφη που εξελίσσεται σε βασίλισσα θα τρέφεται όλες τις μέρες με πολτό δίνει την ευκαιρία να γίνει η συλλογή ακόμα και μετα την πάροδο των 2 πρώτων ημερών.

Προνύμφη που "κολυμπάει" σε πολτό μέσα σε βασιλικό κελί

Αυγό ημέρας σε βασιλικό κελί. Δεν υπαρχει κάτι για να ταιστεί κι ετσι δεν υπάρχει ίχνος πολτου, ενω το φως που περνά δειχνει το διαγραμμα των πίσω κελιών.

Προνυμφη σε βασιλικό κελί. Λόγω ων μετακινήσεων για τις αναγκες της φωτογράφισης έχει βγεί απο τη θέση της κι εχει φτάσει στο στόμιο του κελιού

Για να μην θεωρηθει όμως, οτι κι αυτη είναι καποια τεράστια ποσότητα, παραθέτω μια φωτογραφία με το δάχτυλο μου δίπλα, ως συγκριτηκό μέγεθος. Μιλάμε πάντα για λίγη ποσότητα.

Οπότε ενα βασιλικό κελί ειναι το ιδανικό μερος να συλλέξει κάποιος πολτό. Η συλλογή γίνεται αφαιρώντας την προνύμφη απο μέσα και μετά, ειτε με κάποια ειδική αντλία, είτε με ξύλινη, μικρή ειδικά διαμορφωμένη σπάτουλα (μεταλλικό εργαλείο απαγορεύται δια ροπάλου γιατί αλλοιώνει το προϊόν) αφαιροουμε την επίμαχη ουσία.

Για να φτάσουμε λοιπόν στη συλλογή του πρέπει να έχουμε Βασιλικά κελία.

Σε ενα ελεύθερο απο ανθρώπινες παρεμβάσεις μελίσι η δημιουργία τέτοιων κελιών ειναι ετήσιο φαινόμενο. Τα φτιάχνουν οι εργάτριες προκειμένου να φτιάξουν μια νέα βασίλισσα σχεδόν κάθε άνοιξη. Η δημιουργία μιας νεας βασίλισσας σημαίνει το εξής.

Η παλιά βασίλισσα θα πάρει το μισο (περίπου) πληθυσμό, θα φύγει προς ανεύρεση νέας στέγης και θα αφήσει πίσω της κελια με εκολαπτόμενες νεες βασίλισσες που καποια στιγμη θα ανοίξουν. Η νεα βασίλισσα θα μείνει με τον υπόλοιπο πληθυσμό στην παλιά φωλιά και θα τη συνεχίσει μέχρι την επόμενη άνοιξη.

Αυτή είναι η διαδικασία της σμηνουργίας και θα προσπαθήσω να την αναπτύξω σε επόμενο post.

Αναλογιζόμενος κανεις οτι καθε τετοιο βασίλικο κελί δινει την 3η μερα 0,25γρ βασιλικου πολτού και οτι θα έχω περίπου 20 τετοια σε καθε κυψέλη οχι περισσότερο απο μια φορα το χρονο, θα καταλαβει γιατι ο πολτος ειναι τόσο ακριβός. Εκτός απο την διατροφική του αξία που ανεβάζει την τιμή, η παραγωγή ενος μελισσιου με τον προηγουμενο τρόπο σημαίνει.... κατι σε.. 5 γραμμαρια αν ετος... (?)Αλλα.......υπάρχουν κι αλλες μεθοδοι που με την παρεμβαση του μελισσοκόμου η σοδεια μεγαλώνει :) (υπάρχει και συνέχεια :)

Bασιλικός Πολτός 1

Αυτος ειναι ο βασιλικός πολτός και είναι ίσως το πιο αξιοπρόσεκτο παράγωγο της κυψέλης. Οι ιδιότητες του ειναι μοναδικές και η αξια του τεράστια. Είναι η λευκοκίτρινη παχύρευστη ουσία στον πυθμένα αυτών των βασιλικών κελιών. Ο πολτος παράγεται απο τις ιδιες τις εργάτριες.

Ειναι το "γάλα" με το οποίο ταΐζουν τις προνυμφες τους. Ειναι το μενου των προνυμφων για τις πρωτες μερες τις ζωής τους και των βασίλισσων για το σύνολο των ημερών τους.

Ακριβώς σε αυτό το σημείο ειναι που παίρνει και την αξία του ως διατροφικό στοιχειό. Η εργάτρια ειναι ενα ατελές θηλυκό έντομο. (βλ. σχετικο post) Μικρή σε διαστάσεις με ατελή γεννητικά όργανα, ειναι στείρα και αδυνατεί να γεννήσει γονιμοποιημένα αυγά (μπορεί να γεννήσει άχρηστα αγονιμοποιητα, σε εξαιρετικές περιπτώσεις) και ζει απο 25 μέρες ώς εξη μήνες, ανάλογα την περίοδο του χρονου που γεννήθηκε και ποσο κουράζεται - εργάζεται την περίοδο αυτή. Απο την αλλη η βασίλισσα ειναι το απόλυτο θηλυκό έντομο.(βλ. σχετικο post) Είναι ικανή να γεννήσει ημερησίως 2 φορές το βάρος της σε αυγα (ακομα και 2000 τον αριθμό!) και ζει εως και 4 χρόνια...

Η μόνη διάφορα των εντόμων ειναι αυτή που προανέφερα:
Oι εργάτριες τρώνε πολτό για 3 μερες ενω η βασίλισσα τρέφεται αποκλειστικά με πολτό, ΠΑΝΤΑ. Αν λοιπόν η παρουσία του, ειναι ικανή να διαφοροποιήσει τόσο πολύ δυο κατα τα άλλα πανομοιότυπα άτομα, θεωρείται δίκαια το απόλυτο συμπλήρωμα διατροφής. Ο πολτός δεν ειναι γλυκός όπως το μέλι και κατα την προσωπική μου αποψη εχει μάλλον άσχημη γεύση.

(εχει και συνέχεια:)

Διπλά αυγά

Tην Κυριακή 25 Φεβρουαρίου έκανα μια επιθεώρηση στα μελίσσια μου (αναφέρθηκα σε αυτη σε δυο προηγούμενα πόστ 1 και 2) Μίλησα για τα υπερβολικά ακμάζοντα μελίσσια που εκμεταλλευόμενα τον ασυνήθιστα καλό καιρό έχτιζαν και στα καπάκια
Ενα ομως ηταν διαφορετικό. Θυμίζει τον πλανήτη που επισκέφτηκε στο Αlien (1979) το Νοστρομος. Ούτως η άλλως νομίζω οτι η σύλληψη του HR Gigger για το Alien βασίζεται στα έντομα.

Οπως λοιπον το ατυχο πλήρωμα του Νοστρομος, έτσι κι εγω ανοίγοντας μια κυψέλη που περίμενα να σφίζει απο ζωη, αντίκρισα την τρομακτική καταστροφή. Θάνατος. Ενα νωχελικό μελίσσι με ελάχιστο πληθυσμό. Κερήθρες σκούρες, με ελάχιστο μελι. Καμία συντήρηση. Πουθενά νεα χτισίματα, δείγμα υγείας και ευημερίας. Αταξία. Τα καλύμματα των κελιων που άνοιξαν για να βγουν οι νέες γέννες ριγμένα στο πάτωμα... Κανεις δεν ενδιαφέρετε να τα καθαρίσει. Κανεις δεν ενδιαφέρετε να κεντρίσει εμενα, τον εισβολέα που σκαλίζει την παρακμάζουσα φωλιά. Νωχελικοί κηφήνες τριγυρίζουν παντου (δεν θα έπρεπε να εχει τόσους αυτη την εποχή) Χούφτες ολόκληρες στην κυριολεξία!

Κάπου καπου, συναντας τις απεγνωσμένες, ατελείς προσπάθειες να φτιάξουν οι εργάτριες Βασιλικά κελιά, χώρους εκτροφής νεων βασιλισσών.

Το μελίσσι ειναι αβασίλευτο. Φωναζει. Δεν υπάρχει μανα, δεν υπάρχει διάθεση για ζωή ή υπαρχει αλλα ειναι σε λανθανουσα μορφη*

Ενας "πολιτισμος" που διαλύεται για αγνωστους(?) λογους.
Όμως καθόλου τακτικά, διάσπαρτα, βλεπεις κλειστο γόνο.

Μονο κηφηνογόνο. Και αν προσέξει πιο καλα βλεπεις αυγα. Αυγα μιας και δυο ημερών... χωρις βασίλισσα? Γινεται να πέθανε η βασίλισσα μόλις μια δυο μερες πριν και να γνωρισε το μελισσι τετοια παρακμή και ερήμωση? Οχι. Και τα αυγα?

Εδώ ειναι η απόλυτη παρακμή

Το μελίσσι ηταν ορφανο πολύ καιρο. Τοσον καιρό που εχει σιγουρα προσπαθήσει να κανει μια νεα βασίλισσα, απέτυχε (για αγνωστο λόγο.. οπως αγνωστο ειναι και πως πεθανε η πρωτη βασίλισσα) και χανοντας την ισορροπία του, εχει αποσυντονιστει πλήρως.

*Τοσο που σε μια απεγνωσμένη τελευταία προσπάθεια οι στείρες εργάτριες αρχίζουν να γεννουν πληρως αντιτιθεμενες στους κανονες του μελισσιου! Ξαφνικά το μελίσσι γεμίζει αχρηστες μανες. Οι εργάτριες σε αυτη την ακραια συμπεριφορα, εχοντας ατελη γεννητικά όργανα και μη εχοντας την τυχη και δυνατότητα να γονιμοποιηθούν απο καποιον κηφήνα γεννούν μονο αγονιμοποιητα αυγα.

Αυτα που ανοιγουν κανονικα, σε μια θαυματουργή παρθενογένεση, παράγουν κηφηνες. Μονο κηφηνες. Και αυτοι με τη σειρα τους δεν εχουν τελειο θυληκο (βασίλισσα) να γονιμοποιήσουν Δεν βρίσκουν εδαφος να κανουν την κυριότερη εργασια που τους εχει ανατεθεί: Να γονιμοποιήσουν. Μοιραία μονο καταναλίσκουν τροφή σε ενα καταδικασμένο μελίσσι.

Δεν θα μεγαλώσουν όμως όλα. Οι τερατώδεις μανες κανουν λαθη. Αυτος ειναι κι ο χαρακτηριστικότερος τρόπος να καταλαβεις την υπαρξη τους. Το συνηθέστερο ειναι να γεννουν περισσότερα

απο ενα αυγο σε καθε κελι με αποτελεσμα να μην ειναι δυνατον να μεγαλώσουν οι προνύμφες. Επισης επιλέγουν να γεννουν στα κελια που ειναι χτισμενα στα ακρα του πλαισιου και ειναι πιο ρηχα. Οταν γεννουν στα κεντρικα κελια οι μικρες κοιλιες τους, σε αντιθεση με της κανονικης μανας - βασίλισσας, δεν φτανουν στον πυθμένα κι ετσι τα αυγα αιωρούνται στα τοιχώματα.

Το μελίσσι αυτο δεν εχει μαλλον, κανενα μελλον. Εχω ηδη αμελήσει (και μου τα χαλασε κι ο καιρος τώρα) να κανω τις σχετικες διαδικασίες. Ξεχώρισα τα 5 πλαίσια που δεν ειχανπροβλημα και θα τα χρησιμοποιήσω σε αλλα μελίσσια Τα 5 πλαίσια που έμειναν θα τα καταστρέψω Εχουν πανω τους άτακτο και απεριποίητο κηφηνογόνο με νεκρες ή θνησιγενείς προνύμφες που συντομα θα ειναι εστια μόλυνσης Θα τις απομακρύνω λίγο απο το μελισσοκομείο και θα τις τιναξω ωστε να φυγουν απο πανω οι εργάτριες. Μετα λιώσιμο για να παρω το κερι. Οι εργατριες που θα φυγουν θα περιπλανηθούν λίγο και μετααλλες κυψελες αφου δεν θα βρίσκουν φωλια η θα πεθανουν.Οσες ειναι σε θεση να παραγουν εργο θα γινουν αποδεκτες απο τις αλλες κυψελες. Οσες δεν φαινονται ακμαίες δεν θα περάσουν.

Ενα και το αυτο και σε μελισσι του Σπύρου, συμπτωματικα, σε επιθεώρηση της ιδιας ακριβως μέρας

Προσθέτοντας μια νέα βασίλισσα

Τα μελίσσια αναγνωρίζουν την φωλιά τη βασίλισσα τους και τη μοναδικότητα τους. Έτσι δεν είναι σύνηθες να μπερδεύονται και να μπαίνουν σε άλλες κυψέλες, ούτε είναι σύνηθες να επιτρέπουν σε μέλισσες άλλες κυψέλης να μπούν στη δική τους φωλία.

Μια μέλισσα που θα το κάνει αυτό πρέπει για κάποιο λόγο να έχει μπερδευτεί ή να έχει χάσει τη δική της φωλιά. Μια τέτοια μέλισσα θα γίνει αποδεκτή μόνο με την προϋπόθεση οτι μπορεί πρώτα να προσφέρει και μετά να ζητήσει. Τι σημαίνει αυτό? Μια κατάκοπη γηραιά μέλισσα δεν θα φιλοξενηθεί με αγάπη απο μια τυχαία κυψέλη, για να απολαύσει την θαλπωρή της. Θα θανατωθεί μόλις τολμήσει να διασχίσει την είσοδο. Μια μέλισσα όμως φορτωμένη τροφή που τυχαία έχασε τον προσανατολισμό της θα περάσει ανενόχλητη.

Την ταυτότητα ενός μελισσιού τη δίνει μάλλον η βασίλισσα με τις φερομόνες που εκκρίνει Οι μέλισσες αναγνωρίζουν τόσο την παρουσία της όσο και την απουσία της. Ακόμα περισσότερο την παρουσία μιας νέας... Δηλαδή αναγνωρίζουν οτι ένα μελίσσι εχει μείνει ορφανό, έξη ώρες μετα την απουσία της βασίλισσας και αναγνωρίζουν άμεσα οτι μια βασίλισσα δεν είναι δική τους, αλλα την έχει προσθέσει ο μελισσοκόμος και τη θανατώνουν.

Σε μια περίπτωση ενός ορφανού μελισσιού (όπως του προηγόυμενου post) είναι δυνατόν να προσθέσεις μια εξωγενή βασίλισσα. Αυτή είτε την έχεις παράξει εσύ σε άλλο μελίσσι σου, είτε ακόμα πιο εύκολα την έχεις αγοράσει απο εξειδικευμένο έμπορο. Η βασίλισσες πωλούνται σε διάτρητα κουτάκια μαζί με εργάτριες. Το κουτί διασφαλίζει την ασφάλεια και οι τρύπες διασφαλίζουν τήν αναπνοή. Οι εργάτριες που εμπεριέχονται στο κουτί ειναι κόρες της βασίλισσας κι έχουν το ρόλο των τροφών. Η βασίλισσα δεν τρέφεται μόνη της αλλά έχει τροφούς - συνοδούς - υπηρέτριες - ή όπως αλλιώς θέλει να τις πει κάποιος, που τη φροντίζουν. Το κουτί αυτό έχει ένα άνοιγμα σε ένα τοίχωμα, κλειστό με ένα σφιχτό μείγμα απο ζάχαρη και ελάχιστο νερό, το λεγόμενο ζαχαροζύμαρο.

Οι εργάτριες μέσα στο κουτι φθείρουν τον τοιχο με σκοπό να ταίσουν με αυτόν τη βασίλισσα τους. Οι εργάτριες εκτός κουτιού φθείρουν τον τοίχο με σκοπό να τον φάνε αλλα και να εισβάλουν στο κουτί να σκοτώσουν τους "εισβολείς" . Αντίστοιχα με το προηγούμενο post, στο χρόνο που θα καταναλωθεί για να γίνουν αυτά, οι μέλισσες εντος (μιλάμε για 7-8 εργάτριες) και εκτος κουτιου θα έχουν συνηθίσει οι μεν τις δέ και μάλλον η κυψέλη θα ανεχτεί και θα αποδεχτεί τους νεοφερμένους Η ορφανή κυψέλη θα είναι πλέον κανονική....

Στις φωτογραφίες βλέπουμε τέτοια κουτάκια, πριν αυτα τοποθετηθούν στις κυψέλες μου, όταν πριν 1,5 χρόνια έπρεπε να κάνω κάποιες τέτοιες ενέργειες. Οι βασίλισσες ειναι στιγματισμένες με μια κίτρινη σταγόνα χρώμα στην πλάτη για να ξεχωρίζεται απο τις άλλες μέλισσες.

God save the queen

Ή εικονιζόμενη κυρία θεωρητικά θα μπορούσε να γεννάει τόσα αυγά όσο το διπλάσιο του βάρους της μέσα σε μια μέρα! Κί όμως... δεν το έκανε ουτε για αστείο. Οχι μόνο αυτό, αλλα με ταλαιπώρησε και με καταπίεσε αρκετά αυτες τις μέρες.

Αυτη ειναι λοιπόν η περιβόητη πλήρης μέλισσα. Ενα τέλειο θηλυκο με ολοκληρομένα γεννητικα όργανα, ικανό να γεννα το λιγότετρο 600 αυγα τη μέρα (σε περιόδους όπως ο Απρίλιος) γονιμομοιημενα και μη, ολα όμως ικανά να δώσουν νεους ζωντανους οργανισμους. [περισσότερες λεπτομέρειες στο άρθρο για το μελίσσι ]

Η συγκεκριμένη βασίλευε στο 001. Το πρώτο μου μελισσι και νομίζω το πιο "βλαμμένο". Τα πιο σοβαρά προβλήματα που έχω αντιμετωπίσει τα ειχε αυτό το μελίσσι. Πάντα όμως ανταποκρινόταν και πάντα επιβίωνε. Ακόμα και την πρώτη εβδομάδα που το αγόρασα, έβγαλε πρόβλημα και αναγκάστηκα αμεσα να το ενώσω με κάποιο άλλο για να ορθοποδήσει.

Κι όμως. Αυτό ηταν το δραστικότερο μέτρο που πήρα ποτε. Όλες τις άλλες περιπέτειες του τις αντιμετώπισε μόνο του και χωρίς ειδικες περιποιήσεις. Μόνο με "διεγερτική τροφοδοσία" τις κατάλληλες εποχές για να προκαλέσω γέννα και αυξηση του πληθυσμου και θυμόλη όταν κάποια στιγμη αντιμετώπισε σοβαρότατα προβλήματα απο varroa.

Tον φετεινο χειμώνα ήταν ένα απο τα πιο πολλα υποσχόμενα μελίσσια μου. Το ειχα ξεχειμωνίασει με τεράστιο πληθυσμό και περίμενα την ανοιξη να "φουσκώσει" δραματικά. Όμως το μελίσσι είχε άλλα σχεδια. Η τριων χρονων [τουλάχιστον] βασίλισσα του δεν γένναγε πια γονιμοποιημένα αυγα. Λογικότατο. Πιθανότατα το σπέρμα των κηφηνών που τη γονιμοποίησαν πριν χρόνια έχει πια εξαντληθει και η σπερματοδόχος της είναι άδεια. Τα αγονιμοποίητα αυγά της έβγαζαν μόνο αρσενικά ατομα και το μελίσσι κορεσμένο απο κηφήνες δεν αναπτυσόταν.

Για να τα καταλάβω όλα αυτά ίδρωσα. Λιγο η απειρία μου λίγο το οτι το μελίσσι ήταν γεμάτο μέλισσες, δεν μπορουσαν να βρώ τη βασίλισσα ανάμεσα στις εργάτριες με τίποτα. Εδώ και εβδομάδες βλέπω ένα μελίσσι με ελάχιστο γόνο και μάλιστα κηφηνογόνο και δεν μπορώ να βρώ τη βασίλισσα πουθενα. Το μελίσσι ήταν ήρεμο και δεν τσίμπαγε. Γενικα δεν ειχε κανένα σύμπτωμα ορφάνιας αλλα δεν μου εδινε γόνο. Αντίθετα, τα υπόλοιπα μελισσια στο μελισσοκομείο ανπτύσονται με τρελλους ρυθμους.

Κι εκει που λές ότι ειναι ορφανό και δυο ανθρωποι δεν ειναι σε θεση να βρουν τη βασίλισσα ξανφνικα βρίσκεις αυγά. Κι αν μπερδευτηκα εγω που υποτίθεται οτι ξέρω 5 πράγματα τότε ο μέσος αναγνώστης δεν θα καταλαβαίνει τίποτα. Οπότε συνοπτικα, λέω οτι η σήμερα ειμαι λυτρομένος γιατι ενα απο τα 20 μελίσσια μου (το πρώτο μου) που με τραβολογαει εδω και τόσες μέρες με μυστήρια που έχουν να κάνουν και με τις ανωμαλίες του αλλα και με την απειρία μου, θα αποκτήσει νέα βασίλισσα. Μιας και ο πληθυσμός του έχει αραιώσει ικανοποιητικά μπόρεσα επιτέλους σήμερα να βρώ την ελατωματική βασίλισσα και να την απομακρύνω. Εξη ώρες μετα την απομάκρυνση της,(δηλαδή κατα τις 6 το απόγευμα) το μελισσι θα αντιληφθηκε την απώλεια και θα ξεκίνησε διαδικασίες για την κατασκευή άλλης. Για να το πετύχει αυτό του έβαλα αυγά 24ωρών απο άλλο, υγειές μελίσσι. Αυριο πιθανότατα να του βάλω και έτοιμο βασιλικό κελι απο παραπλήσιο μελίσσι που ειναι ήδη στη διαδικασία δημιουργίας βασίλισσας, εδω και μια εβδομάδα.

Στο μέλλον θα κάνω τις αντικαταστάσεις αυτές πιο συχνά γιατι ειναι πολύ πιο βολικό για την παραγωγή.

Η απαχθείσα βασίλισσα έκανε τον κύκλο της. Στα χρόνια που πέρασαν έκανε καλά τη δουλειά της αλλα πλέον ειναι προβληματική. Η τελευταία προσφορά της είναι να ποζάρει για να έχω επιτέλους και μερικές φωτογραφίες απο βασίλισσα.

To μελίσσι

1 βασίλισσα, [ενα ολοκήρωμένο θηλυκό έντομο] μερικές εκατοντάδες κηφήνες [αρσενικές μέλισσες] και μερικες χιλιάδες εργάτριες [ατελή θηλυκά έντομα που δεν ειναι σε θέση να γεννήσουν γονιμοποιημένα αυγα], αποτελούν τον πληθυσμό ενος μελισσιου.

Η μέλισσα όπως την ξέρουμε στην Ελλαδα ειναι το κοινωνικό έντομο apis mellifera και η πιο διαδεδομένη απο τα χιλιαδες ειδη μελισσών που υπάρχουν στον πλανήτη. Κοινωνικό έντομο σημαινει οτι ζει σε οργανωμένες κοινωνίες με συγκεκριμένους ρόλους και πεδίο δράσης για το κάθε άτομο. Ενα λογικο άθροισμα των προηγουμενων θα μπρορουσε να ειναι 15.000 εντομα [μια μεση κυψέλη τον μηνα Απρίλιο] αλλα να φτάνει και τα 40-50.000 εντομα. Χοντρικα η βασίλισσα ειναι αυτη που γενναει, οι κηφηνες που τη γονιμοποιουν και οι εργάτριες που συντηρουν τρεφουν και προστατευουν το σύνολο.

Πιο ειδικά οι εργατριες έχουν χτίσει σε κάποιον προστετεύομενο χώρο [σπηλια, κουφάλα δέντρου, κυψέλη κλπ] ένα σύμπλεγμα απο κερύθρες που αποτελουνται απο χιλιαδες εξαγωνα κελια ισων διαστασεων [κατα βάση], παράλληλα τοποθετημενων. Σε κάποια απο αυτά αποθηκευουν τροφή, μελι και γύρη και σε αλλα γενναει απο ένα αυγό η βασίλισσα που όπως ειπα ειναι η μοναδική ολοκληρωμένη θηλυκη.


_______________________
Αυγά σε ανοιχτα κελια, μάλλον κηφηνοκελια, φωτογραφημένα απο την Ελισάβετ Πεντζίκη.
_______________________

Το αυγό σε 3 μέρες ανοίγει και γεννίεται ένα μικρό σκουλικάκι, η προνύμφη. Αυτή ανάλογα με το τί θα γίνει [κηφήνας? εργάτρια? βασίλισσα?] μένει στο ανοιχτό κελι απο πεντέμιση εώς εξίμιση μέρες και ενώ μεγαλώνει ταίζεται απο τις εργάτριες.


_______________________
Ανοιχτός γόνος - στην ακρη κερύθρας.
_______________________

Μετά το κελι στο οποίο μεγαλωνει κλεινεται απο τις εργάτριες και αρχίζει η μεταμόρφωση σε κανόνικό έντομο. Ανάλογα πάλι με το τί θα γίνει μετά απο 16 ως 24 μέρες απο την γέννηση του αυγού, το κελι ανοιγει και βγαίνει απο μέσα ενα έντομο.

Ξεκίνησα απο το αυγό γιατι μου μοιαζει ο πιο σωστός τροπος για να πεις την ιστορία, αλλα εδω έρχεται το κλασικό ηλίθιο ερώτημα σχετικα με το αν η κοτα έκανε το αυγο κλπ, οπότε ας πάμε πάλι στην αρχή και ας δούμε ποιος έκανε τελος πάντων το αυγό. Έστω λοιπον οτι απο το αυγό που περιγράφαμε πριν βγήκε μια βασίλισσα. Αυτο έχει γίνει με λίγο πολύπλοκο τρόπο αλλα δε μας ενδιαφέρει τώρα. Αλλωστε σκόπος του post ειναι να βάλει στο κλιμα με απλό τρόπο όσους δεν ξέρουν. Εστω λοιπόν οτι γεννήθηκε μια βασίλισσα και οτι στο μελίσσι για έναν μυστήριο λόγο δεν υπάρχει άλλη βασίλισσα. Αυτή που έκανε το αυγό χάθηκε-εφυγε [δε μας νοιαζει]... η νέα βασίλισσα λοιπόν αποκτα αμέσως συνοδεία. Εργάτριες την προσέχουν την φροντίζουν και την ταίζουν. Ειναι μεγαλύτερη απο ολες τις άλλες μέλισσες γιατι τα γεννητικα και αναπαραγωγικά της όργανα ειναι πλήρη και η κοιλία της μακρύτερη για να τα χωράει.

Τις πρώτες 20 μέρες της ζωής της θα βγεί απο τη φωλία για μια και μοναδική πτήση. Στην πτηση αυτη θα την ακολουθήσουν οι κηφήνες και οι πιο "αξιοι" θα την γονιμοποιήσουν στον αέρα. Με τη σπερματοθηκη της γεμάτη απο το σπέρμα των κηφηνών, θα επιστεψει στη φωλια απο την οποία δεν θα ξαναβγει... Με εργοστασιακό ρυθμό θα βυθίζει την μακριά κοιλια της στα αδεια κέρινα κελια και θα γεννα στον πυθμένα τους αυγά-ωάρια. Εργοστασιακό ρυθμο γιατί ειναι ικανη να γεννήσει και 2 φορες το βάρος της σε αυγά την ημέρα... Ειναι ικανή να κανει και 2,000 αυγά ημερισίως! Καθώς η κοιλια θα πιέζεται απο τα τοιχώματα του κελιου για να μπορέσει να φτάσει στον πυθμένα η συμπιεζόμενη σπερματοθήκη τις θα φερνει σε επαφή τα ωάρια με τα σπερματοζωάρια και θα τα γονιμοποιεί. Τα γονιμοποιημενα αυγά θα μας δώσουν θηλυκα άτομα εργάτριες ή βασίλισσες.


Κάποια κελια όμως ειναι πιο μεγαλα.. πρωορίζονται να βγάλουν κηφήνες, αρσενικους. Σαφώς πιο ευρωστα άτομα με μεγάλα κεφάλια και κοιλιες. Εκει η κοιλια δεν συμπιέζετε... το ωάριο πεφτει "στεγνο" χωρίς τη συνδρομή του σπερματοζωαρίου.. αγονιμοποίητο... Κι όμως!!! ανοιγει και βγάζει ενα κανονικότατο έντομο τον κηφήνα που θέλει μεγάλο κελι για να εκολαυθεί!!! Παρθενογέννεση! Ενα αγονιμοποιητο αυγο έγβαλε ζωή.

Κι αν αυτό ειναι θαυμαστό τοτε αυτό τι ειναι? Στα γονιμοποιημνενα αυγά, τι διαφορόποιεί την εργάτρια απο τη βασίλισσα?

Η προνύμφη της εργάτριας ταίζεται με βασιλικο πολτό ένα παράγωγο της εργάτριας τροφού για 2μιση μερες. Μετα η διατροφή περιλαμβάνει γύρη νερό και μέλι μεχρι να κλεισουν το κελι για να ολοκληρωθει το εντομο. Στην περίπτωση που η προνύμφη ταιστει μονο με πολτό, συνέχεια μεχρι να κλεισει το κελι, το έντομο θα ανπτυχθεί περισσοτερο!!! θα εχει πληρη όργανα και θα γίνει βασλισσα!

Εν κατακλειδι: Aπο το αγονιμοποίητο αυγό βγαίνουν κηφήνες και απο τα γονιμοποιημενα θηλυκα. Ανάλογα τη διατροφή του το θηλυκο ειτε ειναι αρτιμελες - βασίλισσα είτε ειναι μια στείρα εργάτρια με ατελή όργανα.

Πιο ενδιαφέρον απ ολα όμως ειναι οτι με λιγη προσοχή θα δει κανείς, οτι για τίποτα απο αυτά δεν αποφάσισε η βασίλισσα, που απλα βαζει την κοιλια της σε κελια και γενναει, αλλα οι παλιοτερες εργάτριες, που επηρεάζουν το αποτέλεσμα της γέννας, ειτε αλλαζοντας τη διάμετρο των κελιών ανάλογα με τις αναγκες του σμήνους, [σε μια περίοδο που προσβλέπουν σε αναπαραγωγή χτίζουν κηφηνοκελια] ειτε αλλαζοντας την διατροφή της προνύμφης [όταν υπαρξει πχ αναγκη αντικαταστασεως της βασίλισσας ταίζουν κάποιες προνύμφες μονο με πολτο και παράγουν νέες βασίλισσες]. Μιλάμε για μια ιδιότυπη δημοκρατία που αξίζει δίκου της post.


_______________________
Κλειστός γόνος - στην ακρη της κερύθρας τα μεγάλα- φουσκωμένα κελια ειναι για κηφήνες, ενω τα πιο πάνω για τι πιο μικρόσωμες εργάτριες.
_______________________

Το σύνολο των προηγουμενων εξάποδων κεντροφόρων και μη συντρόφων μας [ολοι τρωμε μελια ;)] ειναι το μελισσοσμηνος, περιγεγραμμενο συνοπτικα και ερασιτεχνικά. Οσοι δεν το γνωρίζατε ίσως βρίσκετε πιο ενδιαφέρουσες τις μέλισσες τώρα. Οσοι το γνωρίζατε ίσως θα θελετε να συμπλήρώσετε στοιχεία.